Beden Eğitimi ve Spor Dersi Tarihsel Gelişimi

BEDEN EĞİTİMİ ;

Beden eğitimi ve spor dersi bireyin beden sağlığını, ruh sağlığını, beden becerilerini geliştirmeye yönelik, gerektiğinde çevresel koşullara ve katılımcıların özelliklerine göre değiştirilebilen esnek kurallı oyuna, jimnastiğe, spora dönük alıştırma ve çalışmaların tümünü kapsayan geniş tabanlı bir etkinliktir.
Beden eğitimi, bireyin, büyüme ve gelişme davranışlarını sağlayan güçlü bir eğitim alanıdır.

Beden eğitimi, bireyin beden ve ruh sağlığının gelişmesi için yapılan hareketlerin bütünüdür.

Beden Eğitimi Dersinin Genel Amaçları

Atatürk İlkeleri ve İnkılâpları,  Anayasa, Milli Eğitim Temel Kanunu ve Türk Milli Eğitiminin temel amaçları doğrultusunda ;

Öğrencilerin gelişim özellikleri de göz önünde tutularak, onların kişisel ve toplumsal yönden sağlıklı, mutlu, iyi ahlaklı, dengeli bir kişilik sahibi, yapıcı, yaratıcı, üretken,

Milli kültür değerlerini ve demokratik hayatın temel ilkelerini benimsemiş fertler olarak yetiştirilmeleri genel amaç olarak belirlenmiştir.

Okullarımızda Beden Eğitimi ve Spor Derslerinin Tarihsel Gelişimi

Ülkemizde beden eğitimi derslerinin bugünkü eğitimsel anlamına ulaşması ve okul programlarında yer alması, uzun bir süreci gerektirmiştir.

Bu süreç, Osmanlı İmparatorluğu’nda Tanzimat öncesi döneminden (1299–1839) Tanzimat dönemine, Tanzimat döneminden Meşrutiyet dönemine (1839–1908), Meşrutiyet döneminden Kurtuluş Savaşı dönemine (1908–1922) ve Cumhuriyet döneminden günümüze kadar sürmüştür (Bilge, 1988).

Osmanlı’da beden eğitimi ve spor, saraydaki okullarda, askeri teşkilatta, halka eğitim veren tekkelerde yapılmıştır.

Saray mektebi olan Enderun’da talim olarak yapılıp        II. Mahmut zamanında Müzik ve Beden Eğitimi AKADEMİ şekline gelerek Binicilik, Güreş, Atlama, Cirit, Okçuluk  gibi talimler yapılmıştır.

Askeri kurumlarda ise beden eğitimi ve spor acemi oğlan ve cambazhanelerde askeri talim olarak yapılırdı.

Tanzimat dönemi Osmanlı’nın batıya açıldığı dönem olduğu için bu dönemde eğitim ve spor alanında çok yenilikler olmuştur (Güçlü, 2001).

 1863 yılında, Mektebi Harbiye, Mektebi Bahriye, Kuleli İdadisi ve öteki askeri idadilere lüzumlu alet ve tesisler yaptırılmak suretiyle cimnastik dersi konulmuştur.

1869 yılında çıkarılan Maarif-i  Umumiye Nizamnamesi ile bu uygulama rüştiyeleri de kapsar biçimde genişletilmiş ve biçimsel eğitim sisteminin bir parçası olarak yönelmiştir (Fişek, 1985).

1910–1911 yıllarında Maarif Nazırı Emrullah Efendi zamanında ilk lise açılarak haftada bir saat olarak Terbiye-i Bedeniyye adı altında beden eğitimi dersi konulmuştur.

1913’de sultanilerde haftada iki saat beden eğitimi dersi yapılırdı.

1915’de ise kız ve erkek sultanilerde haftada birer saat terbiye-i bedeniyye dersi vardı.

Darulmuallim ve Darulmuallimat’da (Kız ve erkek öğretmen okulu)haftada iki saat terbiye-i bedeniyye dersi vardı.

Cumhuriyetle birlikte bütün eğitim ve öğretim kurumlarında

üniversiteler hariç, beden eğitimi mecburi tutulmuştur.

14 Ağustos 1923’de İcra vekiller heyetinin programının 6. maddesinde beden eğitimi öğretmeni yetiştiren bir okulun açılması ve izcilik faaliyetlerine önem verileceği ve programla ilgili esasların

uygulamaya konulacağı belirtilmiştir (Güçlü 2001).

1926 yılında okulların müfredat programlarına cimnastik adı altında giren bu ders daha sonra beden eğitimi dersi adını almıştır (Çöndü, 1999).

Beden eğitimi dersleri günümüzde,

“İlköğretim Okulları,  Lise ve Dengi Okullar Beden Eğitimi Dersi Öğretim          Programları”   (MEB., 1988) çerçevesinde uygulanmaktadır.

İLK ÖĞRETİM KURUMLARINDA BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR

• 1, 2, 3 ve 4. Sınıflarda zorunlu Oyun ve Fiziki Etkinlikler : Haftalık ders saati  5
•  5, 6, 7 ve 8. Sınıflarda Zorunlu Beden Eğitimi ve Spor          Haftalık ders saati  2
• 5, 6, 7 ve 8. Sınıflarda Seçmeli Spor ve Fizikî Etkinlikler        Haftalık ders saati  2

ORTA ÖĞRETİM (LİSE) KURUMLARINDA BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR

• 9, 10, 11 ve 12. Sınıflarda Zorunlu Beden Eğitimi ve Spor          Haftalık ders saati  2
• 9, 10, 11 ve 12. Sınıflarda Seçmeli Seçmeli Beden Eğitimi ve Spor Haftalık ders saati  2

Sosyal Bilimler Lisesi Hazırlık Sınıfı

Beden Eğitimi ve Spor Haftalık ders saati  4

•   10, 11 ve 12. Sınıflarda Zorunlu  Beden Eğitimi ve Spor Haftalık ders saati  2

GÜZEL SANATLAR LİSESİ

Müzik Bölümü  ve Türk Sanat Müziği Bölümlerinde ;

• 9, 10, 11 ve 12. sınıflarda Beden Eğitimi ve Spor Haftalık ders saati  2

GÜZEL SANATLAR LİSESİ

Türk Halk Müziği Bölümü ve Görsel Sanatlar Bölümlerinde ;

• 9, 11 ve 12. sınıflarda Beden Eğitimi ve Spor Haftalık ders saati  2
• 10.Sınıfta Beden Eğitimi ve Spor Haftalık ders saati  1

BEDEN EĞİTİMİ DERSİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ sunumu için linke tıklayınız.

İhsan YAĞCI

Doktora öğrencisi